آیا جهان همچنان در حال پیشرفت در دنیای فناوری است؟، به هواپیماهای مسافربری نگاه کنید، بیشتر شبیه به نسخههای آپدیت شدهی همان هواپیماهای دههی ۱۹۶۰ به نظر میرسند. هواپیماهای امروزی ما فقط کمی ساکتتر، کم مصرفتر و پیشرفتهتر هستند. در سال ۱۹۷۱ هشت ساعت طول میکشید که با هواپیمای مسافربری از لندن به نیویورک برسید و هنوز هم این سفر همینقدر زمان میبرد. تازه قبلا سریعتر هم میرفتیم چون که هواپیمای کنکورد در سال ۱۹۷۱ ساخته شد و میتوانست این مسیر را سه ساعته طی کند؛ حالا این هواپیما بازنشست شده است. امروز خودروهای ما سریعتر، ایمنتر و از نظر مصرف سوخت بهینهتر از خودروهای سال ۱۹۷۱ هستند، ولی شاهد تغییر پارادایم در آنها نیستیم.
البته که امید به زندگی ما بیشتر شده ولی احتمالا این موضوع خیلی ربطی به دستاوردهای امروز ندارد. از دههی ۱۹۷۰، دولت آمریکا بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار خرج آنچه «ریچارد نیکسون» رئیس جمهور آمریکا آن را جنگ در برابر سرطان نامید، کرده است. در کل جهان خیلی بیشتر از اینها هزینه شده است. با این حال به نظر نمیرسد این جنگ خیلی پیروزمندانه پیش رفته باشد. طبق اطلاعات مرکز ملی آمار آمریکا، میزان مرگ و میر بر اثر انواع سرطان از سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۵ فقط ۵ درصد افت کرده است. اکنون احتمال اینکه بر اثر سرطان فوت کنید از سال ۱۹۷۴ بیشتر نباشد، کمتر نیست.
ما امروز همچنان همان خودروهای فولادی را سوار میشویم و در موتورشان بنزین میسوزانیم. بعد از آن سالهای طلایی در پیشرفت فناوری مواد، ساخت پلاستیک، نیمه هادیها، آلیاژها و مواد ترکیبی، دیگر مادهی جدید زیادی ساخته نشده است. در علوم بنیادین مثل فیزیک هم به همین ترتیب پیشرفت زیادی رخ نداده است. البته کشف بوزون هیگز و امواج گرانشی را نباید نادیده بگیریم ولی همچنان نظریهی ریسمان بهترین نظریهی ما برای تلفیق نسبیت عام اینشتین با نظریهی کوانتم است. در ضمن بعد از ۴۲ سال هنوز کسی پایش را روی ماه نگذاشته است.
پیشرفت فناوری دنیای امروز را بیشتر میتوانیم در قالب انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات ببینیم. بقیهی حوزهها این چنین پیشرفت سریعی ندارند. اقتصاددانی آمریکایی به نام «تایلر کاون» (Tyler Cowen) در مقالهای به نام «رکود بزرگ» که سال ۲۰۱۱ منتشر شد، میگوید که دستکم در آمریکا به سکون فناوری رسیدهایم. قطعا گوشیهای هوشمند ما خیلی وسایل شگفتانگیزی هستند، ولی آنها را اصلا نمیتوان با سفر ۸ ساعته در عرض اقیانوس اطلس و غلبه بر آبله مقایسه کرد. واقعیت این است که ما در سال ۲۰۱۶ منتظر رفت و آمد با ماشینهای پرنده و گردشگری فضایی بودیم! اینها کجا هستند؟